top of page
  • Foto del escritorescola imaxinada

A alma da natureza: un taller de ilustración naturalista


A necesidade de observar o mundo natural do que formamos parte e representalo gráficamente forma parte da nosa condición humana desde o principio da historia. Desde as escenas máis antigas da arte rupestre,–os bisontes das covas de Lascaux ou Altamira– a representación da natureza estivo presente en todas as culturas; ben cunha función máxica ou ritual, ou ben como exercicio para tentar comprender o mundo.


A ilustración naturalista é unha disciplina do debuxo da natureza que xorde na época das grandes exploracións e ten como obxectivo rexistrar as especies descoñecidas de flora e fauna dos novos mundos e os seus hábitats. É un tipo de ilustración que busca rexistrar cada achado da natureza, coidando a composición, a iluminación e outros elementos expresivos de tal forma que cobra moita importancia a visión persoal e subxectiva da persoa que o realiza.


Tendo presente esta necesidade natural de debuxar o mundo, convidamos á ilustradora científica Mariana Roura (dibujosdelanaturaleza.blogspot.com) para realizar un taller de debuxo naturalista para profesorado e alumnado en formación.


Para o taller, Mariana colleitou diversos elementos naturais como follas, froitos, plumas de paxaros, fungos..., e cada participante foi seleccionado aqueles que lles parecían máis interesantes para debuxar con acuarela.



Trasladamos a idea de debuxo de observación, non como copia realista, senón tendo en conta "a alma" do obxecto. Así empezamos a prestar atención ao detalle e marabillarnos ao descubrir, formas, cores, procesos que nunca repararamos neles.



O debuxo naturalista permítenos coñecer, e por tanto valorar, a riqueza de calidades da natureza que nos rodea. Nun sistema educativo neoliberal, deseñado para afastar á infancia do seu contexto, este tipo de propostas permítenos recuperar unha actitude de coidado polo próximo, indispensable para enfrontarnos á crise ecolóxica e climática que vivimos.


Coñecer para valorar, valorar para coidar. Partir do local para chegar ao universal. Ese é, como dicía Paulo Freire, o camiño que nos fai cidadáns do mundo. Coidar o noso contexto próximo permitiralle á infancia trasladar unha actitude de coidado cara a aquilo que descoñece pero que forma parte dun mundo compartido. Como observamos neste taller, as artes ofrécennos ferramentas indispensables para levar a cabo ese traxecto.


 

El alma de la naturaleza: un taller de ilustración naturalista


La necesidad de observar el mundo natural del que formamos parte y representarlo gráficamente forma parte de nuestra condición humana desde el principio de la historia. Desde las escenas más antiguas del arte rupestre,–los bisontes de las cuevas de Lascaux o Altamira– la representación de la naturaleza ha estado presente en todas las culturas; bien con una función mágica o ritual, o bien como ejercicio para intentar comprender el mundo.


La ilustración naturalista es una disciplina del dibujo de la naturaleza que surge en la época de las grandes exploraciones y tiene como objetivo registrar las especies desconocidas de flora y fauna de los nuevos mundos y sus hábitats. Es un tipo de ilustración que busca registrar cada hallazgo de la naturaleza cuidando la composición, la iluminación y otros elementos expresivos de tal forma que cobra mucha importancia la visión personal y subjetiva de la persona que lo realiza.


Teniendo presente esta necesidad natural de dibujar el mundo, invitamos a la ilustradora científica Mariana Roura (dibujosdelanaturaleza.blogspot.com) para realizar un taller de dibujo naturalista para profesorado y alumnado en formación.


Para el taller, Mariana recolectó diversos elementos naturales como hojas, frutos, plumas de pájaros, hongos..., y cada participante fue seleccionado aquellos que les parecían más interesantes para dibujar con acuarela.


Trasladamos la idea de dibujo de observación, no como copia realista, sino teniendo en cuenta "el alma" del objeto. Así empezamos a prestar atención al detalle y maravillarnos al descubrir, formas, colores, procesos que nunca habíamos reparado en ellos.



El dibujo naturalista nos permite conocer, y por tanto valorar, la riqueza de cualidades de la naturaleza que nos rodea. En un sistema educativo neoliberal diseñado para alejar a la infancia de su contexto este tipo de propuestas nos permite recuperar una actitud de cuidado por lo próximo, indispensable para enfrentarnos a la crisis ecológica y climática que vivimos.


Conocer para valorar, valorar para cuidar. Partir de lo lo local para llegar a lo universal. Ese es, como decía Paulo Freire, el camino que nos hace ciudadanos del mundo. Cuidar nuestro contexto próximo le permitirá a la infancia trasladar una actitud de cuidado hacia aquello que desconoce, pero que forma parte de un mundo compartido. Como observamos en este taller, las artes nos ofrecen herramientas indispensables para llevar a cabo ese trayecto.


555 visualizaciones0 comentarios
bottom of page