Os animais por dentro: un taller de ilustración cientÃfica
- escola imaxinada
- 14 dic 2023
- 3 Min. de lectura
Se na entrada anterior falabamos de ilustración naturalista, agora imos centrarnos noutro tipo de ilustración da natureza: a ilustración cientÃfica.
A ilustración cientÃfica é unha disciplina cientÃfico-artÃstica que nos ofrece innumerables posibilidades de interpretar e comunicar a complexidade da natureza e segue estando moi presente na actualidade. O Manual de ilustración cientÃfica (geoPlaneta), sinala que este tipo de ilustración permÃte:
Representar un arquetipo: é dicir, non fai referencia a un exemplar en concreto senón a un representante ideal de todos os individuos dunha mesma especie.
Interpretar e construÃr lugares ou especies inexistentes.
Representar procesos, que por cuestións temporais ou espaciais, son imposibles de representar con outro medio que non sexa debuxo (a cadea trófica, os sistemas de mareas, a erupción dun volcán, a fotosÃntesis etc.).
Sintetizar e simplificar información, eliminando aquela superflua que pode desviar a atención e entorpecer a comprensión do modelo (por exemplo o sangue que mana dun corte nunha ilustración médica), ou á inversa,
destacar determinados elementos en detrimento doutros que resulten irrelevantes para o estudo (p.e. debuxar unicamente o sistema circulatorio, omitindo todos os órganos e tecidos de ao redor).
A ilustración cientÃfica amplÃa o debuxo como medio transversal nos diversos campos de coñecemento. Representar os animais do noso contexto, as partes do corpo, facer un mapa do territorio, mostrar visualmente o sistema dixestivo, a transformación dunha oruga en bolboreta ou como se fai un edificio, son só uns exemplos do potencial do debuxo cientÃfico na escola. O debuxo axúdanos asà a entender procesos complexos que moitas veces son difÃciles de explicar con palabras e convida a seguir investigando e a compartir a información.
Mostramos a continuación un taller realizado con alumnado de infantil no que utilizamos o debuxo para visualizar como son os animais por dentro. Os nenos e nenas participantes debuxan diferentes animais e, a continuación, con papel vexetal en diversas capas, incorporan aquilo que coñecen ou imaxinan sobre como funciona o corpo. O debuxo, convértese asà nun medio para compartir información e visualizar o seu pensamento e serve de mapa para a reflexión conxunta.
La ilustración cientÃfica es una disciplina cientÃfico-artÃstica que nos ofrece innumerables posibilidades de interpretar y comunicar la complejidad de la naturaleza y sigue estando muy presente en la actualidad. El Manual de ilustración cientÃfica (geoPlaneta), señala que este tipo de ilustración nos permite:
Representar un arquetipo: es decir, no hace referencia a un ejemplar en concreto sino a un representante ideal de todos los individuos de una misma especie.
Interpretar y construir lugares o especies inexistentes.
Representar procesos, que por cuestiones temporales o espaciales, son imposibles de representar con otro medio que no sea dibujo (la cadena trófica, los sistemas de mareas, la erupción de un volcán, la fotosÃntesis, etc.).
Sintetizar y simplificar información, eliminando aquella superflua que puede desviar la atención y entorpecer la comprensión del modelo (por ejemplo la sangre que mana de un corte en una ilustración médica), o a la inversa,
destacar determinados elementos en detrimento de otros que resulten irrelevantes para el estudio (p.e. dibujar únicamente el sistema circulatorio, omitiendo todos los órganos y tejidos de alrededor).
La ilustración cientÃfica amplÃa el dibujo como medio transversal en los diversos campos de conocimiento. Representar los animales de nuestro contexto, las partes del cuerpo, hacer un mapa del territorio, mostrar visualmente el sistema digestivo, la transformación de una orgua en mariposa o cómo se hace un edificio, son solo unos ejemplos del potencial del dibujo en la escuela. El dibujo nos ayuda asà a entender procesos complejos que muchas veces son dÃficiles de explicar con palabras e invita a seguir investigando y a compartir la información.
En las imágenes de arriba mostramos un taller realizado con alumnado de infantil , en el que utilizamos el dibujo para visualizar cómo son los animales por dentro. Los niños y niñas participantes dibujan diferentes animales y, a continuación, con papel vegetal en diversas capas, incorporan aquello que conocen o imaginan sobre cómo funciona el cuerpo. El dibujo, se convierte asà en un medio para compartir información y visualizar su pensamiento y sirve de mapa para la reflexión conjunta.